لثه ها و بیماری های آن
لثه، یکی از اجزای حیاتی دهان، بافت نرم و مقاومی است که اطراف دندان‌ها و استخوان فک را پوشش می‌دهد. لثه سالم به رنگ صورتی طبیعی است و سطح آن دارای ظاهری شبیه به پوست پرتغالی می‌باشد که این ویژگی بیشتر زمانی که لثه خشک است، نمایان می‌شود. لثه سالم باید قوام نسبتا سفتی داشته باشد و به طور کلی باید حساسیت و خونریزی زیادی در آن مشاهده نشود. در این مقاله به بررسی ویژگی‌های لثه ها و بیماری های آن می‌پردازیم.
بخش‌های مختلف لثه
لثه در نواحی مختلف دهان به چند قسمت تقسیم می‌شود که هرکدام ویژگی‌های خاص خود را دارند. قسمت بیرونی و اطراف دندان‌ها که به دندان‌ها متصل است، «لثه حاشیه‌ای» یا «مارژین لثه» نامیده می‌شود. این قسمت از لثه به دلیل نداشتن تکیه‌گاه استخوانی، لثه آزاد (free gingiva) هم خوانده می‌شود. از سوی دیگر، ناحیه‌ای که بین دو دندان قرار دارد، «پاپی» یا «پاپیلا» نامیده می‌شود و مهم‌ترین نقش آن جلوگیری از تجمع مواد غذایی و باکتری‌ها بین دندان‌ها است.
بیشتر بخوانید : بهترین دندانپزشک کودکان اصفهان
در سطح دندان، لبه لثه به شکلی تیز و ظریف به نظر می‌رسد که در اصطلاح به آن «لبه چاقویی» می‌گویند. هرگونه قرمزی، نرمی یا تورم در این ناحیه، نشانه‌ای از التهاب لثه است که ممکن است به دلیل تجمع باکتری‌ها یا سایر عوامل ایجاد شود.
شیار لثه‌ای و بیماری‌های آن
در نزدیکی دندان‌ها، لثه آزاد به دندان چسبیده و در نتیجه شیار باریکی بین لثه و دندان ایجاد می‌شود که به آن «شیار لثه‌ای» یا «sulcus» گفته می‌شود. عمق طبیعی این شیار بین 1 تا 2 میلی‌متر است. در شرایط طبیعی، این شیار به عنوان یک خط دفاعی عمل می‌کند و کمک می‌کند تا از تجمع باکتری‌ها در نزدیکی دندان‌ها جلوگیری شود.
با این حال، اگر بیماری لثه پیشرفته شود، عمق این شیار افزایش می‌یابد و می‌تواند به 4-5 میلی‌متر یا بیشتر برسد که در این حالت به آن «پاکت» گفته می‌شود. در این شرایط، به دلیل عمق زیاد شیار، مسواک زدن به تنهایی کافی نیست و برای درمان نیاز به اقدامات بیشتری همچون جرم‌گیری یا جراحی لثه خواهیم داشت.
بیماری های لثه و بافت‌های اطراف دندان
بیماری‌های لثه از شایع‌ترین مشکلات دندانی هستند که در صورت عدم درمان می‌توانند به مشکلات جدی‌تری منجر شوند. این بیماری‌ها می‌توانند بر روی بافت‌های نگهدارنده دندان‌ها تأثیر بگذارند و در نتیجه باعث لق شدن دندان‌ها و حتی از دست دادن آنها شوند. به همین دلیل، سلامت لثه‌ها برای حفظ دندان‌ها از اهمیت زیادی برخوردار است.
بیماری‌های لثه در دو دسته اصلی طبقه‌بندی می‌شوند: التهاب لثه (gingivitis) و پریودنتیت (periodontitis). التهاب لثه، در مراحل اولیه معمولاً بدون درد است و می‌تواند با خونریزی ملایم در زمان مسواک زدن یا تورم جزئی همراه باشد. در صورت عدم درمان، التهاب لثه می‌تواند به پریودنتیت تبدیل شود که به معنای آسیب به بافت‌های نگهدارنده دندان است. در این حالت، عفونت می‌تواند به استخوان فک نیز گسترش یابد و منجر به از دست دادن دندان‌ها شود.
بیشتر بخوانید: بلیچینگ دندان اصفهان
علائم بیماری های لثه و بافت‌های اطراف دندان
بیماری های لثه معمولاً در مراحل اولیه بدون درد هستند، اما می‌توانند علائمی ایجاد کنند که به راحتی از آنها غفلت نمی‌توان کرد. برخی از علائم شایع بیماری‌های لثه عبارتند از:
- قرمزی و تورم لثه‌ها: لثه‌های ملتهب معمولاً قرمز و متورم به نظر می‌رسند.
- خونریزی: خونریزی در هنگام مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن می‌تواند نشانه‌ای از التهاب لثه باشد.
- بوی بد دهان: بوی ناخوشایند یا «هالیتوزیس» ممکن است به دلیل تجمع باکتری‌ها در لثه‌ها و دندان‌ها ایجاد شود.
- ایجاد فاصله میان دندان‌ها: بیماری‌های لثه می‌توانند منجر به ایجاد فاصله‌های غیرطبیعی میان دندان‌ها شوند.
- لقی یک یا چند دندان: این علامت می‌تواند به معنی پیشرفت بیماری پریودنتیت و آسیب به بافت‌های نگهدارنده دندان باشد.
- جدا شدن لثه از دندان: در مراحل پیشرفته بیماری، لثه ممکن است از دندان جدا شود.
- عمیق شدن شیار لثه‌ای: عمق شیار لثه‌ای می‌تواند افزایش یابد که نشان‌دهنده پیشرفت بیماری است.
- تحلیل لثه: تحلیل لثه می‌تواند منجر به کوتاه شدن لثه‌ها شود.
- درد مبهم یا خارش بین دندان‌ها: این علائم می‌توانند از علائم ابتدای بیماری‌های لثه باشند.
تشخیص و درمان بیماری های لثه
بیماری های لثه در مراحل اولیه ممکن است بدون درد باشند و به همین دلیل، بسیاری از افراد بدون اینکه متوجه شوند، به مشکلات جدی‌تری دچار می‌شوند. به همین دلیل، برای حفظ سلامت لثه‌ها و دندان‌ها، انجام معاینات دندانپزشکی به صورت منظم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
در صورت شناسایی بیماری‌های لثه در مراحل اولیه، درمان‌های ساده‌ای مانند جرم‌گیری، مسواک زدن صحیح و استفاده از دهان‌شویه‌های مخصوص می‌توانند به جلوگیری از پیشرفت بیماری کمک کنند. در مراحل پیشرفته‌تر، درمان‌های پیچیده‌تری همچون جراحی لثه و درمان‌های دارویی مورد نیاز خواهند بود.
در نهایت، حفظ بهداشت دهان و دندان، مسواک زدن به طور منظم، استفاده از نخ دندان و مراجعه منظم به دندانپزشک می‌تواند از بروز بیماری‌های لثه و مشکلات دندانی جلوگیری کند و سلامتی دهان و دندان‌ها را تضمین نماید.
نتیجه‌گیری :
لثه‌های سالم بخش حیاتی از سلامت دهان و دندان‌ها هستند. بیماری‌های لثه می‌توانند باعث آسیب به دندان‌ها و بافت‌های نگهدارنده آنها شوند و حتی منجر به از دست دادن دندان‌ها شوند. بنابراین، توجه به بهداشت دهان و دندان، پیگیری منظم معاینات دندانپزشکی و درمان به موقع بیماری‌های لثه، برای حفظ سلامت دهان و دندان‌ها ضروری است.
📞برای رزو نوبت و مشاوره با ما در ارتباط باشید
✅آشنایی بیشتر با دکتر فاطمه حیدری بهترین دندانپزشک اصفهان
