پر کردن دندان با آمالگام یا همان مواد سیاه: مزایا و معایب
پر کردن دندانها یکی از روشهای رایج در دندانپزشکی برای درمان پوسیدگیها و ترمیم دندانهای آسیبدیده است. در حالی که امروزه مواد مختلفی برای پر کردن دندانها در دسترس هستند، آمالگام همچنان یکی از گزینههای رایج بهویژه برای دندانهای پشتی به شمار میرود. آمالگام، که به مواد سیاه یا فلزی نیز شناخته میشود، ترکیبی از فلزات مختلف است و بهطور خاص برای ترمیم دندانهایی که به استحکام بالایی نیاز دارند، استفاده میشود. در این مقاله به بررسی مزایا، معایب و موارد کاربرد آمالگام در دندانپزشکی و پر کردن دندان با آمالگام میپردازیم.
آمالگام چیست؟
آمالگام یک نوع ماده پرکننده دندانی است که از ترکیب چند فلز از جمله نقره، مس، قلع و جیوه ساخته میشود. این ماده به دلیل ویژگیهای خاص خود، بهویژه استحکام بالا و قیمت مناسب، برای پر کردن دندانهای خلفی (دندانهای آسیاب و پیش آسیاب) که فشار زیادی را در حین جویدن تحمل میکنند، مناسب است. آمالگام پس از ترکیب شدن با جیوه به صورت یک خمیر قابل شکلدهی در میآید که بهراحتی در حفره دندان قرار میگیرد و پس از مدت کوتاهی سفت میشود.
مزایای پر کردن دندان با آمالگام
1. استحکام و دوام بالا
یکی از مهمترین مزایای آمالگام، استحکام فوقالعاده آن است. این ماده به دلیل ترکیب فلزات مختلف، مقاومت زیادی در برابر فشارهای جویدن دارد و در دندانهای خلفی که در معرض فشار زیاد قرار دارند، گزینهای عالی به شمار میرود. برخلاف مواد کامپوزیت که ممکن است در برابر فشار زیاد دچار شکستگی شوند، آمالگام برای مدت طولانی سالم باقی میماند و به همین دلیل برای ترمیم دندانهای آسیاب و دندانهای پشتی که بیشتر در معرض فشار هستند، توصیه میشود.
بیشتر بخوانید : بهترین دندانپزشک کودکان اصفهان
2. طول عمر بالا
آمالگام بهطور کلی از دیگر مواد پرکننده دندانی از نظر دوام و طول عمر بهتر عمل میکند. اگر بهدرستی استفاده شود، این ماده میتواند سالها بدون نیاز به ترمیم یا تعویض باقی بماند. این ویژگی باعث میشود که آمالگام به گزینهای اقتصادی و مقرون بهصرفه برای بیمارانی که به دنبال یک درمان بلندمدت هستند، تبدیل شود.
3. قیمت مناسب
آمالگام نسبت به بسیاری از مواد دیگر مانند کامپوزیت یا سرامیک از هزینه کمتری برخوردار است. این ویژگی باعث میشود که آمالگام یکی از گزینههای درمانی مقرون بهصرفه برای افرادی باشد که ممکن است هزینههای درمان دندانپزشکی برایشان اهمیت داشته باشد. هزینه پایینتر این ماده در مقایسه با مواد زیبایی مانند پرسلن یا کامپوزیت، موجب میشود که بسیاری از بیماران آن را به عنوان گزینهای مناسب انتخاب کنند.
4. راحتی در نصب
آمالگام بهراحتی در حفره دندان قرار میگیرد و برای شکلدهی آن نیازی به دقت بالا ندارد. دندانپزشک میتواند به راحتی این ماده را در محل آسیبدیده قرار داده و آن را بهسرعت سفت کند. این ویژگی، فرآیند درمان را سریعتر و راحتتر از برخی دیگر از مواد پرکننده میکند.
5. عدم نیاز به زمان طولانی برای درمان
پر کردن دندان با آمالگام معمولاً سریعتر از برخی از روشهای دیگر مانند کامپوزیت یا سرامیک است. این ماده بهسرعت سفت میشود و بیمار نیاز ندارد که مدت زیادی منتظر بماند تا پر کردن دندان به نتیجه برسد. این ویژگی برای افرادی که به زمان کمتری برای درمان دارند، بسیار مفید است.
معایب پر کردن دندان با آمالگام
1. ظاهر غیرطبیعی و تغییر رنگ
یکی از بزرگترین معایب آمالگام، ظاهر فلزی و غیرطبیعی آن است. این ماده به رنگ سیاه یا خاکستری مایل به نقرهای است که بهوضوح در دندانهای جلو دیده میشود. از آنجا که دندانهای جلو بیشتر در معرض دید قرار دارند، بسیاری از بیماران ترجیح میدهند از مواد دیگری مانند کامپوزیتهای سفید یا سرامیک برای ترمیم این دندانها استفاده کنند تا ظاهر طبیعیتری داشته باشند. این موضوع باعث میشود که آمالگام بهطور عمده برای دندانهای پشتی و خلفی توصیه شود.
بیشتر بخوانید: بلیچینگ دندان اصفهان
2. حساسیت به دما
آمالگام به دلیل ترکیب فلزات، ممکن است حساسیتهایی به دماهای بسیار سرد یا گرم ایجاد کند. این حساسیتها بهویژه در مراحل اولیه پس از پر کردن دندان مشاهده میشود و ممکن است بیمار هنگام خوردن غذاهای داغ یا سرد احساس درد و ناراحتی کند. هرچند این حساسیت معمولاً بعد از چند روز از بین میرود، اما برخی از بیماران ممکن است این ناراحتی را تجربه کنند.
3. محتوای جیوه و نگرانیهای محیطی
آمالگام حاوی جیوه است که برای برخی افراد ممکن است نگرانیهایی ایجاد کند. اگرچه مطالعات علمی نشان دادهاند که استفاده از آمالگام در مقادیر معمولی مشکلی برای سلامتی ندارد، اما برخی از افراد نگرانیهایی در مورد مسمومیت جیوه یا اثرات طولانیمدت آن دارند. علاوه بر این، هنگام حذف یا تعویض آمالگام، باید مراقب بود تا از انتشار جیوه به درون دهان جلوگیری شود.
4. نیاز به تراشیدن بیشتر دندان
برای قرار دادن آمالگام در دندان، دندانپزشک معمولاً باید قسمت بیشتری از دندان را تراش دهد تا حفرهای با اندازه مناسب برای قرار دادن ماده ایجاد کند. این عمل ممکن است باعث کاهش بیشتر ساختار طبیعی دندان شود و در نتیجه دندان ضعیفتر گردد. این ویژگی در مقایسه با مواد دیگری مانند کامپوزیت که نیاز به تراشیدن کمتری دارند، یک عیب محسوب میشود.
کاربردهای آمالگام
آمالگام عمدتاً برای پر کردن دندانهای پشتی استفاده میشود، زیرا این دندانها بیشتر در معرض فشارهای جویدن قرار دارند و نیاز به استحکام بیشتری دارند. این ماده معمولاً برای پر کردن دندانهای آسیاب و دندانهای پیش آسیاب که بیشتر در برابر فشار فک و دندانها مقاومت میکنند، توصیه میشود. همچنین، به دلیل قیمت مناسب، آمالگام گزینهای اقتصادی برای درمان پوسیدگیهای شدید در دندانهای خلفی است.
آمالگام همچنان یکی از گزینههای پرکاربرد برای پر کردن دندانها بهویژه دندانهای پشتی به شمار میرود. این ماده با داشتن مزایایی مانند استحکام بالا، دوام طولانی، قیمت مناسب و راحتی در نصب، گزینهای مناسب برای درمان پوسیدگیهای دندان در نواحی که زیبایی ظاهری اهمیت کمتری دارد، محسوب میشود. با این حال، ظاهر غیرطبیعی، حساسیت به دما و نگرانیهای مرتبط با محتوای جیوه از معایب آمالگام به شمار میروند که باید در انتخاب آن در نظر گرفته شوند. به همین دلیل، انتخاب آمالگام یا سایر مواد پرکننده باید با توجه به نوع دندان، نیازهای زیباییشناختی و شرایط بهداشتی بیمار انجام گیرد.
📞برای رزو نوبت و مشاوره با ما در ارتباط باشید
✅آشنایی بیشتر با دکتر فاطمه حیدری بهترین دندانپزشک اصفهان