پلاک متحرک دندان: راهکاری کاربردی و قابل تنظیم در دندانپزشکی
پلاک متحرک دندان یکی از راهکارهای محبوب و موثر در اصلاح دندان‌ها و درمان ناهنجاری‌های فک و دهان است. پلاک‌های متحرک معمولاً به عنوان ابزاری موقت برای تصحیح جایگاه دندان‌ها و رفع مشکلات جزئی مورد استفاده قرار می‌گیرند و به دلیل قابلیت جابه‌جایی، برای بیماران، به ویژه کودکان و نوجوانان، راحت و قابل تحمل هستند. در این مقاله به بررسی جامع پلاک‌های متحرک دندان، انواع، مزایا و معایب، مراحل استفاده و نکات مراقبتی می‌پردازیم.
پلاک متحرک دندان چیست؟
پلاک متحرک دندان، وسیله‌ای ساخته‌شده از مواد پلاستیکی یا اکریلیک و یا ترکیبی از این‌هاست که با استفاده از سیم‌های فلزی به دندان‌ها متصل می‌شود. این پلاک‌ها قابلیت تنظیم و تطابق دارند و به راحتی توسط بیمار از دهان خارج می‌شوند. پلاک متحرک برای افرادی که به اصلاحات کوچکی در دندان‌ها نیاز دارند، مانند رفع فاصله‌های بین دندانی، جابه‌جایی خفیف دندان‌ها یا تنظیم فک‌ها، بسیار کاربردی است.
پلاک‌های متحرک بسته به نیاز بیمار، می‌توانند به شکل‌های مختلفی طراحی شوند. این پلاک‌ها معمولاً برای دوره‌های کوتاه‌مدت تجویز می‌شوند، اما برای رسیدن به نتایج مورد نظر باید به صورت منظم و بر اساس دستورالعمل دندانپزشک استفاده شوند.
انواع پلاک متحرک دندان
پلاک‌های متحرک دندان بسته به هدف استفاده و نوع درمان به چند نوع اصلی تقسیم می‌شوند:
- پلاک‌های متحرک ارتودنسی: این پلاک‌ها برای تصحیح جایگاه دندان‌ها و اصلاح مشکلات جزئی فکی استفاده می‌شوند. پلاک‌های متحرک ارتودنسی، شامل اجزای پلاستیکی و سیم‌های فلزی هستند که به دندان‌ها فشار وارد می‌کنند تا به تدریج در موقعیت صحیح قرار بگیرند.
- پلاک‌های تثبیت‌کننده: پس از اتمام درمان ارتودنسی با استفاده از بریس‌های ثابت، از پلاک‌های تثبیت‌کننده برای حفظ جایگاه دندان‌ها و جلوگیری از برگشت آن‌ها به وضعیت قبلی استفاده می‌شود. این پلاک‌ها از جنس پلاستیک شفاف و سبک ساخته شده و به راحتی در دهان بیمار قرار می‌گیرند.
- پلاک‌های پروتزهای متحرک: این نوع پلاک‌ها به عنوان دندان مصنوعی در مواردی که یک یا چند دندان از دست رفته‌اند، استفاده می‌شوند. پلاک‌های پروتز متحرک قابلیت جابه‌جایی دارند و بیمار می‌تواند آن‌ها را برای نظافت یا استراحت از دهان خارج کند.
بیشتر بخوانید : بهترین دندانپزشک کودکان اصفهان
مزایای استفاده از پلاک متحرک دندان
پلاک‌های متحرک دندان دارای مزایای متعددی هستند که آن‌ها را به انتخابی محبوب در درمان‌های ارتودنسی و پروتز دندانی تبدیل کرده است:
- راحتی بیشتر: پلاک‌های متحرک به دلیل امکان خارج کردن از دهان، هنگام خوردن غذا یا تمیز کردن دندان‌ها، راحتی بیشتری نسبت به بریس‌های ثابت دارند.
- قابلیت تطابق و تنظیم: پلاک‌های متحرک به راحتی قابل تنظیم هستند و می‌توانند به نیازهای درمانی خاص بیمار پاسخ دهند.
- ظاهر بهتر: به دلیل طراحی شفاف برخی از پلاک‌های متحرک مانند پلاک‌های تثبیت‌کننده، ظاهر این پلاک‌ها در دهان کمتر به چشم می‌آید و از این رو برای بزرگسالانی که به زیبایی اهمیت می‌دهند، گزینه مناسبی به شمار می‌رود.
- عدم محدودیت در خوراکی‌ها: برخلاف بریس‌های ثابت که برخی مواد غذایی سخت و چسبنده ممکن است به آن‌ها آسیب برساند، پلاک‌های متحرک قابلیت برداشته شدن دارند و بیمار می‌تواند بدون نگرانی هر غذایی که دوست دارد بخورد.
- حفظ بهداشت دهان و دندان بهتر: با برداشتن پلاک متحرک، بیمار می‌تواند به راحتی دندان‌های خود را مسواک بزند و از نخ دندان استفاده کند، که این امر در حفظ بهداشت دهان و دندان مؤثر است.
مراحل دریافت پلاک متحرک دندان
استفاده از پلاک‌های متحرک معمولاً به چند مرحله ساده ولی تخصصی نیاز دارد:
- معاینه و تشخیص اولیه: دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی وضعیت دندان‌ها و فک بیمار را ارزیابی کرده و نوع پلاک مناسب را تعیین می‌کند.
- تهیه قالب از دندان‌ها: قالب‌گیری از دندان‌ها یکی از مراحل اصلی تهیه پلاک متحرک است. این قالب به لابراتوار فرستاده می‌شود تا پلاک متناسب با دهان و دندان‌های بیمار ساخته شود.
- آماده‌سازی و تحویل پلاک: پس از ساخت پلاک، دندانپزشک آن را در دهان بیمار قرار داده و از تطابق و راحتی آن اطمینان حاصل می‌کند.
- آموزش استفاده و نگهداری: دندانپزشک به بیمار آموزش می‌دهد که چگونه پلاک را در دهان قرار دهد، بردارد و به چه شیوه‌هایی از آن مراقبت کند.
بیشتر بخوانید: بلیچینگ دندان اصفهان
معایب و محدودیت‌های پلاک متحرک دندان
پلاک‌های متحرک با وجود مزایای فراوان، دارای محدودیت‌ها و معایبی نیز هستند که باید در نظر گرفته شوند:
- نیاز به همکاری بیمار: برای اثربخشی پلاک متحرک، بیمار باید آن را به صورت مداوم و مطابق با توصیه دندانپزشک استفاده کند. در غیر این صورت، نتیجه مطلوب حاصل نخواهد شد.
- امکان گم‌شدن یا آسیب‌دیدگی: پلاک‌های متحرک ممکن است به راحتی گم شوند یا آسیب ببینند، به خصوص در صورت عدم رعایت نکات نگهداری.
- نیاز به تنظیمات مکرر: در برخی موارد، پلاک‌ها نیاز به تنظیمات دوره‌ای دارند که ممکن است برای بیمار وقت‌گیر باشد.
- محدودیت در برخی موارد پیچیده: پلاک‌های متحرک در درمان ناهنجاری‌های شدید و پیچیده فک و دندان‌ها ممکن است کافی نباشند و نیاز به روش‌های درمانی دیگری باشد.
مراقبت و نگهداری از پلاک متحرک دندان
برای افزایش عمر و کارایی پلاک متحرک، رعایت نکات مراقبتی زیر ضروری است:
- تمیز کردن روزانه: پلاک متحرک باید هر روز با آب و صابون ملایم تمیز شود. از مسواک نرم استفاده کنید و از خمیردندان‌های حاوی مواد ساینده اجتناب کنید تا پلاک ساییده نشود.
- استفاده از محلول‌های ضدعفونی‌کننده: بهتر است پلاک را به صورت دوره‌ای در محلول‌های ضدعفونی‌کننده خاص قرار دهید تا از تجمع باکتری‌ها و قارچ‌ها جلوگیری شود.
- نگهداری در جای خشک و تمیز: هنگامی که پلاک از دهان خارج می‌شود، باید در محفظه‌ای خشک و تمیز نگهداری شود تا از آلودگی و آسیب‌دیدگی در امان بماند.
- اجتناب از قرار دادن پلاک در آب داغ: پلاک‌های متحرک نباید در معرض آب داغ قرار بگیرند، زیرا حرارت می‌تواند به ساختار پلاک آسیب برساند و باعث تغییر شکل آن شود.
پلاک متحرک دندان یکی از روش‌های کاربردی و محبوب در دندانپزشکی برای اصلاح مشکلات جزئی دندان‌ها و فک است. این پلاک‌ها به دلیل قابلیت جابه‌جایی، راحتی و بهداشت بالا، در بین بیماران به ویژه کودکان و نوجوانان جایگاه ویژه‌ای دارند. با این حال، برای بهره‌مندی از مزایای پلاک متحرک، نیاز است که بیمار همکاری لازم را داشته و پلاک را به صورت مداوم و مطابق توصیه‌های دندانپزشک استفاده و نگهداری کند.
📞برای رزو نوبت و مشاوره با ما در ارتباط باشید
✅آشنایی بیشتر با دکتر فاطمه حیدری بهترین دندانپزشک اصفهان
